Filmy relacja mężczyzna-kobieta, film czarno-biały, lata 40.

Akcja filmu toczy się w 1944 roku, w okolicach Lublina. W odradzającej się Armii Wojska Polskiego, znaleźli się porucznik Kolski (Marek Perepeczko) i partyzant-akowiec podporucznik Olewicz (Daniel Olbrychski). W nowym wojsku służą żołnierze popierający nowe władze i tacy, którzy mają poważne wątpliwości… Ze w względu na sytuację polityczną byli akowcy wolą nie ujawniać swojej przeszłości, atmosferę niepewności pogłębiają coraz częstsze aresztowania i oskarżenia żołnierzy Armii Krajowej. Na polu bitwy jednak, walczą ramię w ramię…

Stolica w okresie powstania. Maniuś to złodziejaszek, miesjki lump, który powraca do swojej kamienicy. Ukrywa się w piwinicy wraz z dozorczynią i jej mężem, starym profesorem, matką z małą córeczką oraz dziewczyną Ewą. Pod ostrzałem kamienica się wali, wszyscy zostają uwięzieni. Rozpoczyna się dramatyczna walka o przetrwanie.

Warszawa, październik 1944 roku. Kapitulują ostatnie oddziały powstańcze. Gubernator Dystryktu Warszawskiego Ludwig Fischer otrzymuje rozkaz zrównania miasta z ziemią. Niemcy wysadzają w powietrze kolejne budynki, zamieniając Warszawę w gigantyczne rumowisko. Ludność cywila opuszcza masowo stolicę. Młody powstaniec ANDRZEJ (Igor Śmiałowski) dostaje rozkaz pozostania w mieście… Wkrótce odbiera pierwszy rozkaz. Ma ukryć radzieckiego skoczka spadochronowego radiotelegrafistę. Pod osłoną nocy – wraz z Jankiem i Julkiem – umieszcza Rosjanina w ruinach getta. Tymczasem na terenie getta ma swoją kryjówkę PIOTR RAFALSKI (Jan Kurnakowicz). Wraz z przygarniętym bezpańskim owczarkiem przemierza codziennie ulice w poszukiwaniu wody i pożywienia. Jest świadkiem egzekucji ukrywających się Żydów. Pewnego dnia Piotr przynosi do swej kryjówki ranną dziewczynę o imieniu Krystyna. Udaje mu się usunąć kulę z rany, co ratuje dziewczynie życie. Tymczasem radziecki spadochroniarz przesyła drogą radiową wiadomości o ruchach wojsk niemieckich. Otoczony przez Niemców skierowuje ogień radzieckiej artylerii na siebie i ginie. Pewnego dnia w kryjówce Piotra dochodzi do spotkania Andrzeja i Krystyny. Oboje przedostają się przez Wisłę na praską stronę. Piotr pozostaje w ruinach. Nadchodzi styczeń 1945 roku. Piotr dostrzega Andrzeja i Krystynę w kolumnie Wojska Polskiego wkraczającego do stolicy.

Jest wiosna 1945 roku, w starym zamku, gdzieś na późniejszych ziemiach zachodnich, urządza sobie kryjówkę niemiecki generał, uciekający przed nacierającą armią radziecką. Nie wie, że parę metrów pod jego stopami, na straży zgromadzonych w piwnicy beczek z winem, czuwa czerwonoarmistka, Marusia. Do tej samej warowni przypadkowo trafia również polski żołnierz – szeregowy Orzeszko, uważany przez kolegów z oddziału za nieuleczalny przypadek ciamajdy i pechowca.

W hotelu gromadzą się miejscowe władze, aby uczcić zakończenie wojny. Wśród gości znajduje się komunista Szczuka. Podziemna organizacja wydała na niego wyrok śmierci. Zamachu ma dokonać Maciek Chełmicki, żołnierz AK. Pierwsza próba zabójstwa nie udaje się, więc Maciek również pojawia się w hotelu. Spotkanie z barmanką Krystyną rodzi w nim wątpliwości. Czy warto jeszcze zabijać, skoro wojna się skończyła? Powojenna rzeczywistość nie oferuje żadnej alternatywy.

Akcja filmu rozgrywa się tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej. Zdemobilizowana kompania żeńska, pod komendą pięknej pani porucznik Krystyny, nie zdejmuje jednak mundurów. Osiadają całą grupą w opuszczonym dworku ziemskim na Ziemiach Odzyskanych. Zaczynają od odbudowy zniszczonego gospodarstwa, składają „śluby panieńskie” (żadnych romansów z mężczyznami) oraz wprowadzają rygor wojskowy. Wszystko pięknie i ładnie… ale do czasu, kiedy ich istnienie odkryją zdemobilizowani żołnierze, stacjonujący w pobliskim miasteczku.

Rok 1945. Żołnierze I Dywizji Pancernej generała Maczka marzą o zbrojnym powrocie do Polski. Tymczasem środowisko oficerskie nie ma konkretnego planu działania, a także dalszych planów co do losów Polski. Chorąży Zientara tuż przed śmiercią oddaje swoje wszystkie oszczędności porucznikowi Włodarczykowi, który ma spełnić ostatnią wolę umierającego. Ma to być wybudowanie szkoły w jego rodzinnej wiosce.

Ranek 13 lutego 1945 roku. PIOTR (Andrzej Łapicki), polski więzień obozu koncentracyjnego, ucieka z transportu ewakuacyjnego przejeżdżającego przez Drezno. Piotr zna to miasto – bywał tu przed wojną, kiedy studiował sztukę. Obecnie w Dreźnie panuje nieopisany chaos spowodowany ofensywą nadciągającej Armii Radzieckiej. Piotr trafia pod konspiracyjny adres, lecz nie otrzymuje tam pomocy... Nie mogąc znaleźć schronienia, tuła się po ulicach i przypatruje ludziom. Wielkie wrażenie robi na nim młoda Niemka, której towarzyszy oficer SS. Tymczasem wieczorem zaczyna się nalot samolotów RAF-u. Piotrowi udaje się dostać do schronu. Samoloty zrzucają tysiące bomb zapalających. Śródmieście Drezna płonie. Zniszczona zostaje drezdeńska starówka i centrum handlowe. Piotr przenosi się do mieszkania pewnego niemieckiego profesora. Po północy rozpoczyna się nalot dywanowy. Płonące budynki zostają doszczętnie zburzone. Uciekając przed bombami i pożogą, Piotr usiłuje wraz z tłumem oszalałych z przerażenia mieszkańców wydostać się z miasta. Spotyka młodą Niemkę, której wcześniej towarzyszył SS-man. Dziewczyna – ma na imię Magda – prosi go o pomoc w ucieczce. Wspólnie spędzają resztę tej tragicznej nocy, wędrując przez spustoszone przez bomby Drezno. W końcu oboje przeprawiają się przez Łabę na drugi brzeg miasta, wolny od pożarów. Tam patrole SS rozdzielają Niemców od obcokrajowców...

Kapitan Stefan Janotta jest teraz pilotem cywilnym, ale w czasie II wojny światowej brał udział w niejednej bitwie powietrznej. Wspomina swój pierwszy powojenny lot, kiedy to zawiózł do Paryża ambasadora z ważną misją – walizką pełną rąbanki. W rejsie powrotnym przemycił do kraju piękną dziewczynę, którą poznał w Paryżu…