Wobec tych, którzy hołdują obiegowej prawdzie, iż jest nadzieja matką głupich, film w reżyserii Hettie Macdonald wykaże przekorne votum separatum. 7

„Raka nie da się pokonać wiarą, tylko medycyną” – mówi do młodocianej pracownicy stacji benzynowej Harold Fry. Dziewczyna oznajmiła starszemu już mężczyźnie, że modląc się za bliską osobę, przyczyniła się do jej uzdrowienia. Harold jeszcze nie podziela naiwnej wiary w inne niż sprawdzone procesy leczenia. Jest jednak na dobrej ścieżce ku takiemu przekonaniu. Harold pozostaje w statecznym związku z Maureen. Małżeństwo cieszy się blisko czterdziestoletnim stażem. Wspólnie mieli syna, ale ten przedwcześnie zmarł na skutek przedawkowania środków odurzających. Harold po latach nieoczekiwanie otrzymał wiadomość, że w mieście odległym o kilkaset mil od jego posiadłości umiera przyjaciółka – Queenie. W tej znajomości nie ma pozornie żadnego ukrytego podtekstu. „Kocham swoją żonę” – zapewnia Harold, który wiedziony instynktownym impulsem wyrusza w pieszą wędrówkę do hospicjum, gdzie gaśnie schorowana Queenie. Harold wie, że irracjonalne demonstracje nijak się mają do rzeczywistości. Życia nie da się uratować widowiskowym gestem. Ale co szkodzi spróbować?

„To jest chyba nie na miejscu, oni przecież nie znają Queenie” – cedzi przez zęby Harold na widok pęczniejącego tłumu, chcącego towarzyszyć mężczyźnie w jego dotąd dyskretnej pielgrzymce. Do staruszka brnącego przez pobocza dróg Anglii i Walii coraz chętniej dołączają inni, z sobie tylko znanych pobudek chętni wykazać specyficzną solidarność. Oni zapewne wierzą w moc sprawczą spektakularnych akcji budzących społeczny rezonans. Tylko czy przełoży się to na uratowanie odseparowanej od świata starej kobiety? Harold jest konsekwentny, zmierza ku miejscu, jakie sobie wyznaczył. Po drodze przypadkowi akolici, którzy deklarowali wspólnotę celów, wykruszają się powoli. Dlaczego przepadli, skoro dali się ponieść chwilowemu entuzjazmowi?

Niezwykła wędrówka Harolda Fry jest filmem ascetycznym w formie i powściągliwym jeśli idzie o wnioski z niego płynące. Hettie Macdonald – reżyserka tej produkcji – chyba sama nie była przekonana, jak spointować swój pomysł. Bo też i każdy z epilogów, jaki rozważała, mógłby mieć swoje finalne uzasadnienie. „Właściwie w życiu niczego nie zrobiłem” – przyznaje w momencie zwątpienia tytułowy Harold. Spontaniczny piechur przeżył niejedno i uznał, że czas rzucić „na stos” swoje dotychczasowe rachuby. Bo co mu w końcu szkodzi? A umierającą przyjaciółkę może paradoksalnie wesprzeć taki przykład poświęcenia. Harold przez większość życia kalkulował. Teraz chciałby spróbować czegoś szalonego. Nawet, jeśli taka postawa wyda się demonstracją jałową. Niezwykła wędrówka Harolda Fry żadnego ze znanych prekursorów filmowych nie wyprzedzi w jakimkolwiek rankingu. Wobec tych, którzy hołdują obiegowej prawdzie, iż jest nadzieja matką głupich, wykaże jednak przekorne votum separatum.

„Chcę coś zrobić ze swoim życiem, większość moich znajomych jedzie na dragach” – tłumaczy swoje pobudki młody chłopak, który znalazł się na szlaku Harolda Fry. Bohater tej opowieści jest już sławny w całym kraju. Tabloidy rozpisują się o jego straceńczej wyprawie. Ludzie rozpoznają go w pubach i na stacjach benzynowych. Harold rozdaje autografy. Chłopiec, który przyłącza się do tej optymistycznej peregrynacji, ma raczej dobre intencje. Swój akces rozumie bodaj jako akt współuczestnictwa w czymś nośnym i symbolicznym, czego mimo to nie umie opisać. Aby zrozumiał sens zaangażowania się w coś skazanego na porażkę, musi pożyć jeszcze wiele lat. Wtedy być może pojmie, że spontaniczność nie jest przywilejem wyłącznie wieku młodego. Tak jak rezygnacja wyrażana „jazdą na dragach” – „atutem” niedojrzałych.