„Mazepa” Holoubka jest spektaklem wyjątkowym. O jego sukcesie zadecydowały przede wszystkim dwa czynniki: nowatorskie odczytanie dramatu i rewelacyjne aktorstwo. W rolach głównych wystąpili m.in. Jan Świderski, Aleksandra Śląska, Ignacy Gogolewski, Jerzy Kamas, a Gustaw Holoubek wykreował postać króla Jana Kazimierza. „W moim przekonaniu – mówił reżyser w jednym z wywiadów – to romans kryminalny. Może nawet dreszczowiec, używając współczesnego języka... W »Mazepie« nie ma tego, co cechowało zazwyczaj sztuki romantyczne – szerokiego tła historycznego i spraw narodowych. Ludzie, których tu spotykamy, są przerażający w swej pierwotnej naturze, ich namiętności wyhodowane w odosobnieniu, wyrażają cały tragizm mrocznych, zacofanych obyczajów. Okrucieństwo to właściwy klucz do tej sztuki, granej dotychczas często jedynie dla pięknie brzmiących strof”.