Film Justina Kurzela to chłodne studium dojrzewania agresji wynikającej z od lat kiełkujących kompleksów w młodym człowieku 6

„Będziesz się nadal bawił fajerwerkami?”- pyta dziennikarka. „Tak”- brzmi odpowiedź chłopca leżącego w szpitalnej izolatce. Trafił tu po sylwestrowej zabawie. Detonacja podziurawiła mu spodnie i dokonała drobnych okaleczeń, ale chłopiec jednak wyraźnie nie ma na przyszłość zamiaru unikać podobnych wrażeń. Minęło kilka lat od ujęć zarejestrowanych w archiwalnym filmie. Być może chłopiec z izolatki to Nitram. Teraz dojrzał fizycznie, ale mentalnie pozostał tym samym dzieckiem. W dorosłym życiu sobie nie radzi. Pozostaje pod kuratelą rodziców, którzy muszą znosić jego nieodpowiedzialne wybryki. Nitram wznieca fajerwerki, bo dla młodszych uczniów pozostanie wtedy autorytetem. Jedynym zajęciem, jakie ewentualnie da mu jakieś profity, to koszenie trawy u okolicznych mieszkańców. Tasmania to spokojny i zamożny rejon świata. W Port Arthur zachowały się wprawdzie ślady dawnego więzienia, ale nikt tu nie przejawia aktów agresji. Nitram bywa czasami poskromiony przez opiekuńczych rodziców, ale nadpobudliwy gen w nim kiełkuje i niebezpiecznie wymyka się spod kontroli.

„Byłem kiedyś w telewizji” – wyznaje z dumą w głosie Nitram. Helen nie odrzuciła (jak inni sąsiedzi) jego usług. Wprawdzie Nitram nie daje sobie rady ze skoszeniem ogrodu, ale kobieta powierza mu opiekę nad jej licznymi psami. Helen jest zamożną aktorką i piosenkarką. Wycofała się z aktywności publicznej. Epizodyczny występ w telewizji jej nie imponuje, lecz osobna indywidualność Nitrama już jest w stanie zaintrygować. Wkrótce zamieszkają w jej wielkiej posiadłości, choć dzieli ich różnica pokolenia. „Co pani widzi w moim synu?” - pyta ostentacyjnie matka Nitrama podczas wspólnej kolacji. Helen jest zaskoczona obcesowością tych wątpliwości. Nie potrafi dać rzeczowej odpowiedzi. Wkrótce zapisuje majątek Nitramowi i powierza mu samochód. Ta ryzykowna decyzja stanie się krytyczna w skutkach.

„Nitram” cofa się do wydarzeń sprzed ponad ćwierć wieku, gdy w Port Arthur młodociany napastnik zastrzelił 35 ofiar. Film Justina Kurzela to chłodne studium dojrzewania agresji wynikającej z od lat kiełkujących kompleksów w młodym człowieku. Reżyser nie wskazuje łatwych usprawiedliwień problemu, który toczy kraje z bezwarunkowym dostępem do broni. W wyniku tragedii tasmańskiej miejscowy parlament w błyskawicznym trybie ograniczył tę łatwość. Prawo w tej kwestii radykalnie zaostrzono. Obecnie, gdy sprawa przeszła do historii, podaż broni w Australii jest jeszcze większa niż 26 lat wcześniej. Będzie więc „Nitram” jednym z wielu głuchych świadectw bezradności świata wobec strywializowanego argumentu wielu polityków, mówiących, że zwykły człowiek nie ma dostępu do pistoletu, przestępca zawsze go zdobędzie. Filmowy Nitram (Caleb Landry Jones) był zwykłym człowiekiem, dopóki nie został pospolitym przestępcą.

Rodzice Nitrama starają się poskromić w synu jego kryminogenne ciągoty. Wiedzą, iż jest odtrącony przez środowisko, rówieśników dziewczyny. Matka (Judy Davis) nie reaguje jednak, gdy Nitram w amoku okłada pięściami swojego ojca. Nikomu również nie przeszkadza, kiedy chłopak celebruje zakup kolejnych karabinów. Z naprawą kosiarek Nitramowi nie szło, w strzelaniu wykazuje znacznie większe talenty. W dzieciństwie próbował surfować. Rodzice poskąpili mu wówczas pieniędzy na zakup deski. Teraz by może i zdecydowali się nią, ale syn otrzymał wyrok wielokrotnego dożywocia. A w więzieniu miasta Port Arthur się nie surfuje.