Filmy wieś, dramat społeczny

Początki powstawania Polski Ludowej. Po zakończeniu wojny Haratyk, niekwestionowany przywódca beskidzkiej wioski, organizuje życie mieszkańcom. Buduje szkołę i tartak, ale nie uznaje żadnej zwierzchności, co nie podoba się miejscowemu szefowi UB. Gorzeł (przedstawiciel UB) uważa go za anarchistę i szkodnika. Postanawia więc siłą zmusić beskidzkiego górala do podporządkowania się władzy. Niepokorny Haratyk wraz z miejscowymi podpala tartak i idzie do lasu…

Wojciech Trepa zostaje oskarżony o morderstwo. Przed wojną zabił ojca kochanka swojej siostry, gdyż ten w posagu zażądał niemal całej ziemi od Trepów. Sprawa została unieważniona z braku dowodów, teraz jednak zabił człowieka, który mógł być świadkiem tamtych wydarzeń.

Akcja rozgrywa się w środowisku górniczym, gdzie do pracy w kopalni przyjeżdżają młodzi ludzie z całej Polski. Często przybywają ze wsi nęceni dobrymi zarobkami. Nie mają doświadczenia ani wykształcenia, więc podejmują najcięższe prace jako niewykwalifikowani robotnicy. Jednym z nich jest Józek Sieczka, który wypadek w kopalni przypłaca życiem. Okazuje się, że sprawcą wypadku był Zyga, którego, jako swego krajana i wychowanka „osłania” technik Łopot. Podejrzenie zostaje skierowane na starego maszynistę Bartoszka. Czy Łopot zrozumie swój błąd i naprawi krzywdę wyrządzoną niesłusznym podejrzeniem?