Filmy nikołaj gogol

Adaptacja noweli Mikołaja Gogola jest groteską na stosunki społeczne panujące w carskiej Rosji, gdzie o wartości człowieka decyduje wysokie miejsce zajmowane w urzędniczej hierarchii. Nie liczą się umiejętności, wykształcenie, ale koneksje i znajomości. Major Kowalow, kolegialny asesor, postanawia dopomóc losowi zarówno w szczęściu osobistym, jak i karierze zawodowej. Ma wprawdzie kochankę, ale przyjeżdża do stolicy, aby ożenić się z zamożną kobietą. Marzy mu się również wysokie stanowisko w hierarchii służbowej… Starania i zabiegi Kowalowa doprowadzają do tego, że traci… nos. Czy z takim „deficytem” w wyglądzie będzie w stanie zrealizować swe ambitne zamiary?

Dokonana przez Zygmunta Hübnera adaptacja powieści Mikołaja Gogola. Akcja spektaklu rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Rosji. Bohaterem jest osobnik stanowiący niejako wzorzec aferzysty. Do miasta N. przyjeżdża tajemniczy gość. Okazuje się, że jego zamiarem jest kupno jak największej ilości „martwych dusz”, czyli chłopów, którzy zmarli, a figurują na listach i właściciele muszą płacić za nich podatki. Czyczykow (tak nazywa się ów przybysz) zachęca poszczególne osoby do sprzedawania mu zmarłych chłopów – wszystko ma się odbywać zgodnie z prawem. Czyczykow (w tej roli Tadeusz Łomnicki) to człowiek o wielu obliczach. Stosownie do okoliczności bywa skromny i sentymentalny, elokwentny i bezceremonialny, pokorny lub jowialny, pewny siebie lub zahukany. Wszystko dla interesu, dla pozyskania partnera kolejnej transakcji. Podróż Czyczykowa po rosyjskiej prowincji w poszukiwaniu „martwych dusz” pokazuje szeroką panoramę społeczną ówczesnej Rosji. Pierwsza część zamierzonej przez Gogola, nigdy nieukończonej trylogii, zamierzonej na kształt „Boskiej Komedii” Dantego.

„Ożenek” jest „komedią o nie spełnionych zamiarach, o zdarzeniach, które się nie zdarzyły”. Jest także pierwszą narodową komedią obyczajową, wprowadzającą na scenę zamiast lokaja – zwyczajnego chłopa pańszczyźnianego, a zamiast arystokracji – pospolite rosyjskie kupiectwo. Każda z tych postaci posługuje się właściwym sobie językiem, który bardziej niż czyny określa jej charakter.