• 1960-11-05
  • Londyn, Anglia, Wielka Brytania
Brytyjska aktorka filmowa. Urodziła się w Londynie. Zasłynęła rolami w filmach Dereka Jarmana, laureatka Oscara i BAFTA za rolę drugoplanową w filmie Michael Clayton. Wychowywała się w bogatej szkockiej rodzinie szlacheckiej, której drzewo genealogiczne sięga 36 pokoleń wstecz do Alfreda Wielkiego i 886 roku. Dzieciństwo spędziła w zamku w Berwickshire, własności jej rodu od IX wieku. Ojciec Tildy, generał major sir John Swinton jest kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego, komandorem Królewskiego Orderu Wiktorii i byłym dowódcą przybocznej straży królowej brytyjskiej. Matka Judith Balfour Killen pochodziła z Australii. Gdy Tilda skończyła dziesięć lat została wysłana do West Heath, elitarnej szkoły z internatem w Kent (jedną z jej szkolnych koleżanek była Diana Spencer). Kilka lat później na Uniwersytecie w Cambridge rozpoczęła studiowanie na wydziale nauk społecznych i politycznych, a po pewnym czasie również filologię angielską. Dyplom z dwóch fakultetów: socjologii i literatury angielskiej uzyskała w 1983 roku. Według zasad panujących w wysokich sferach, mimo dobrego wykształcenia, nie planowano dla niej innej kariery, niż rola żony u boku arystokraty. Tilda okazała się jednak indywidualistką, która zbuntowała się przeciw własnym korzeniom i zdecydowała się wybrać własną drogę. Już w czasach studenckich występowała na deskach teatrów. Po studiach zaczęła grać w profesjonalnych teatrach: w Traverse Theatre w Edynburgu i w prestiżowym Royal Shakespeare Company. Zagrała m.in. rolę Mozarta w Mozarcie i Salierim według Puszkina. Jej kreację w Matce Courage i jej dzieciach Brechta po 20 latach krytyczka z dziennika "The Guardian" wspomina jako perwersyjną reklamę piękna. Członkostwo w tych renomowanych trupach aktorskich z czasem znudziło Tildę Swinton. Po latach wspominała grę w teatrze w tym czasie jako okres, w którym zrozumiała, czego na pewno nie chce robić. Po rezygnacji z teatru chciała zostać dziennikarką, ale w 1985 roku poznała Dereka Jarmana – artystę, geja i outsidera. Jarman był już znany w środowisku filmowym. Miał na koncie takie filmy jak Sebastian, będący opowieścią o homoerotycznym pożądaniu na religijno-historycznym tle, czy Jubileusz, czy anarchistyczny, naszpikowany scenami orgii obraz. W 1986 roku powstał Caravaggio – opowieści o sztuce, namiętności i moralności, w której Tilda Swinton wcieliła się w rolę Leny, kochanki tytułowego bohatera. Zarówno dla reżysera, jak i dla Tildy Swinton był to debiut na dużym ekranie. W trakcie jego realizacji Jarman usłyszał diagnozę, że jest nosicielem wirusa HIV. Twórczość tego reżysera od tej daty krytycy oceniają najwyżej, a Tilda Swinton po Caravaggiu zagrała w siedmiu następnych filmach Jarmana. Jak sama mówiła, praca z nim była wówczas całym jej życiem. Była przede wszystkim aktorką Jarmana, mimo, że sporadycznie grała u innych reżyserów. W tym czasie ważne okazało się dla niej również spotkanie Saly Potter, u której zagrała w 1992 r. w filmie Orlando. Rolą tytułowego bohatera tego filmu Tilda Swinton weszła do pierwszej ligi współczesnych aktorek. Zagrała u Jarmana kolejno: rolę pielęgniarki w Wojennym requiem, spacerowicza w Ostatni z Anglików i Marii Magdaleny w Ogrodzie, Izabellę w ekranizacji dramatu Marlowe'a Edward II, za którą w 1992 r. dostała nagrodę dla najlepszej aktorki na Festiwalu Filmowym w Wenecji. W Wittgensteinie wcieliła się w rolę protektorki austriackiego filozofa. Do niej też należał jeden z głosów w filmie Blue – gorzkim, przejmująco szczerym filmie umierającego Dereka Jamana. Nie, muza inspiruje, ale sama jest pasywna. Tymczasem praca z Derekiem była niekończącą się rozmową. Z tej wymiany zdań, z tych kłótni rodziły się jego filmy. Dzisiaj nikt tak nie pracuje. Zmienił się sposób finansowania filmów, sektor niezależny niemal zniknął. Po śmierci Dereka poczułam potworną pustkę. W 1994 odszedł mistrz, mentor i przyjaciel Tildy Swinton. Ona sama wycofała się z działalności artystycznej na dwa lata. Po sukcesie Orlanda do jej drzwi pukało wielu reżyserów, jednak nie pozwoliła sobie na proste dyskontowanie tej popularności, a dzięki przemyślanym wyborom ról wpisała się w panteon gwiazd kina niezależnego. Ta rozwaga i powściągliwość w przyniosła jej podziw fanów i admirację zarówno wśród reżyserów, jak i artystów. Pracowała z Susan Streitfeld, Johnem Mayburym, Scottem McGehee, Spike'em Jonze'em, Lynn Hershman, Mikiem Millsem, Timem Rothem. Ceniła sobie atmosferę takiej pracy, artystyczną wolność i poszukiwania prawdziwej sztuki. Jeździła na festiwal Sundance i stała się częścią tego świata filmowego. Derek nauczył mnie, że liczy się nie tylko produkt, ale też proces tworzenia. Od aktorstwa uciekała w inne dziedziny sztuki, wciąż robiąc to, na co ma ochotę. Stała m.in. twarzą duetu Victor i Rolf, holenderskich projektantów mody. Brała również udział w wideoinstalacjach i performance'ach, m.in. u Cornelii Parker, w 1997 r. w The Maybe zrealizowanym w galerii "Serpentine", gdzie przez tydzień, na osiem godzin dawała się zamykać w przezroczystej klatce, zamieniając samą siebie w eksponat[6]. W tym samym roku wzięła także udział w nagraniu wideoklipu grupy Orbital do utworu The Box. W 1998 r. dla telewizji BBC-2 zrealizowała 9-minutowy film pt. Will We Wake. Po dwuletniej przerwie spowodowanej urodzeniem bliźniąt (Jeden z najbardziej osobistych projektów), aktorka powróciła do pracy w 1999 roku w filmie Tima Rotha War Zone. Nie dała się jednak zaszufladkować – z czasem przestała odrzucać propozycje od reżyserów głównego nurtu i zaczęła partnerować znanym hollywoodzkim gwiazdom. Po raz pierwszy stało się to w 2000 r., gdy brytyjski reżyser Danny Boyle namówił ją na udział w filmie amerykańskim, ekranizacji powieści Alexa Garlanda Plaża. Pojawiła się wtedy w Niebiańskiej plaży u boku Leonarda DiCaprio. W Vanilla Sky grała z Kurtem Russellem i Tomem Cruisem, w Adaptacji z Nicolasem Cagem, w Constantine u boku Keanu Reevesa. Dla szerokiej publiczności kinowej jej twarz stała się powszechnie rozpoznawalna po roli białej czarownicy w filmowej baśni Opowieściach z Narnii. W wysokobudżetowych produkcjach ciekawią ją role wybiegające poza sztampę "fabryki snów", i tam, gdzie inni dostrzegają tylko biznes, Tilda Swinton stara się znajdować sztukę. Zachowuje przy tym krytyczny stosunek do Hollywood. W 2008 roku otrzymała Oscara za drugoplanową rolę kobiecą w filmie Michael Clayton Tony'ego Gilroya. Nie zapomniała przy tym o pracy i przyjaźni z Derekiem Jarmanem. W 2004 r. wzięła udział w filmie dokumentalnym Derek Jarman - życie jako sztuka, cztery lata później w filmie Derek. W 2008 r. wraz z Keithem Collinsem, Simonem Fisherem Turnerem, Isaakiem Julienem i Jamesem Mackayem na Berlinale odebrała specjalną nagrodę "Teddy". Fundacja tej nagrody przyznała ją za opiekę nad dorobkiem nieżyjącego od 14 lat reżysera. Tilda Swinton mieszka ze swoim partnerem Johnem Byrne'em (ur. 06.01.1940) w zamku w miejscowości Nairn, z którym ma bliźniaki – Xaviera i Honor. John Byrne jest malarzem i artystą wizualnym. Do roli w Opowieściach z Narnii namawiały ją własne dzieci. Mimo to aktorka odkryła ze zdumieniem, że 7-letnie bliźniaki Honor i Xavier nie zamierzają oglądać filmu, w którym zagrała złą czarownicę.
Nagrody i nominacje 43 dodaj nagrody

Aktualizacja danych na tej stronie należy dokonywać poprzez stronę nagród

Oscary Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej

2008 Zwycięzca
Oscar

Najlepsza aktorka drugoplanowa

Złote Globy Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej

2012 Nominacja
Złoty Glob

Najlepsza aktorka w dramacie

2008 Nominacja
Złoty Glob

Najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie

2002 Nominacja
Złoty Glob

Najlepsza aktorka w dramacie

BAFTA Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych

2012 Nominacja
BAFTA

Najlepsza aktorka

2009 Nominacja
BAFTA

Najlepsza aktorka drugoplanowa

2008 Zwycięzca
BAFTA

Najlepsza aktorka drugoplanowa

MFF w Wenecji Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji

2020 Zwycięzca
Złoty Lew za całokształt twórczości

1991 Zwycięzca
Puchar Volpiego

Najlepsza aktorka

Cezary Francuska Akademia Sztuki i Techniki Filmowej

2009 Nominacja
Cezar

Najlepsza aktorka

David di Donatello Włoska Akademia Filmowa

1993 Zwycięzca
David di Donatello

Najlepsza aktorka zagraniczna

Seattle International Film Festival Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Seattle

1993 Zwycięzca
Golden Space Needle Awards

Najlepsza aktorka

Independent Spirit Awards Film Independent

2015 Nominacja
Nagroda FINDIE

Najlepsza główna rola żeńska

2002 Nominacja
Nagroda FINDIE

Najlepsza główna rola żeńska

Europejska Nagroda Filmowa Europejska Akademia Filmowa

2011 Zwycięzca
Europejska Nagroda Filmowa

Najlepsza aktorka europejska

1993 Nominacja
Europejska Nagroda Filmowa

Najlepsza aktorka europejska

IFTA Irlandzka Nagroda Filmowa i Telewizyjna

2012 Nominacja
IFTA

Najlepsza aktorka zagraniczna

Amerykańska Gildia Aktorów Filmowych Amerykańska Gildia Aktorów Filmowych (SAG)

2015 Nominacja
SAG

Najlepsza obsada w filmie

Wraz z

2012 Nominacja
SAG

Najlepsza aktorka w roli głównej

2009 Nominacja
SAG

Najlepsza obsada w filmie

Wraz z

2008 Nominacja
SAG

Najlepsza aktorka w roli drugoplanowej

Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych

2009 Nominacja
NYFCC

Najlepsza aktorka pierwszoplanowa

2001 Nominacja
NYFCC

Najlepsza aktorka pierwszoplanowa

Saturny Akademia Science Fiction, Fantasy i Horroru

2017 Zwycięzca
Saturn

Najlepsza aktorka drugoplanowa

2006 Nominacja
Saturn

Najlepsza aktorka

Nagroda Satelita Satellite Awards

2021 Zwycięzca
Nagrody okolicznościowe

Nagroda Mary Pickford za wkład w przemysł rozrywkowy

2015 Nominacja
Nagroda filmowa

Najlepsza aktorka drugoplanowa

2010 Nominacja
Nagroda filmowa

Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym

2007 Nominacja
Nagroda filmowa

Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym

2007 Nominacja
Nagroda filmowa

Najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie dramatycznym

2002 Nominacja
Nagroda filmowa

Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym

AACTA International Awards Australian Academy of Cinema and Television Arts

2012 Nominacja
Miedzynarodowe AACTA

Najlepsza aktorka

Thessaloniki Film Festival Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Salonikach

1992 Zwycięzca
Nagroda indywidualna

Najlepsza aktorka

Gijón International Film Festival

2005 Zwycięzca
Nagroda AISGE

Najlepsza aktorka

Dublin International Film Festival

2010 Zwycięzca
Dublin Film Critics Circle Awards

Najlepsza aktorka

Filmfest Hamburg

2013 Zwycięzca
Douglas Sirk Award

BIFA Nagroda Niezależnego Kina Brytyjskiego

2021 Nominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa

2019 Nominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa

2005 Zwycięzca
Richard Harris Award

Nagroda Nastro d'Argento Stowarzyszenie Włoskich Dziennikarzy Filmowych

2010 Zwycięzca
European Silver Ribbon

Vancouver Film Critics Circle

2014 Zwycięzca
Konkurs międzynarodowy

Najlepsza aktorka

2007 Zwycięzca
Konkurs międzynarodowy

Najlepsza aktorka drugoplanowa

Gotham Awards

2012 Nominacja
Najlepsza obsada filmu

Wraz z

Więcej informacji

Proszę czekać…