Listopad 1430. Zmarł Wielki Książę Litewski Witold i w Wilnie trwa jego pogrzeb. Wdowa - księżna Julianna wkłada do trumny wisiorek z wyrytym litewskim wężem. Jagiełło oferuje Świdrygielle namiestnictwo Litwy. Świdrygiełło oczekiwał wielkoksiążęcego tronu - nie przyjmuje oferty bycia urzędnikiem. Zaczyna pertraktować z Wielkim Mistrzem Krzyżackim Russdorfem. Zakon poprze litewskiego księcia. Tymczasem na Wawelu sensacja, bo na odnowionym obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej pojawiają się z powrotem szramy po mieczu. Zofia podejmuje decyzję, aby zostawić szramy. Jakub targany wyrzutami sumienia i strachem przed karą boską chce zwrócić zrabowane klejnoty, ale Wierzynek nasyła na niego straże.