Filmy film czarno-biały, lata 40.

Akcja filmu toczy się w 1944 roku, w okolicach Lublina. W odradzającej się Armii Wojska Polskiego, znaleźli się porucznik Kolski (Marek Perepeczko) i partyzant-akowiec podporucznik Olewicz (Daniel Olbrychski). W nowym wojsku służą żołnierze popierający nowe władze i tacy, którzy mają poważne wątpliwości… Ze w względu na sytuację polityczną byli akowcy wolą nie ujawniać swojej przeszłości, atmosferę niepewności pogłębiają coraz częstsze aresztowania i oskarżenia żołnierzy Armii Krajowej. Na polu bitwy jednak, walczą ramię w ramię…

Wojenny dramat psychologiczny, rekonstrukcja udanego zamachu AK na szefa policji SS, generała Kutscherę, zwanego „katem Warszawy”. Obraz odtwarza precyzyjne przygotowania i dramatyczny przebieg akcji, w której zginęli niemal wszyscy zamachowcy, ale która przyniosła zamierzony cel – ograniczenie masowych egzekucji. Utrzymana w dokumentalnym stylu, ale nie dosłowna, rekonstrukcja przygotowań i zamachu dokonanego 01.02.1944 roku na dowódcę SS i policji na dystrykt warszawski, generała Kutscherę, inicjatora publicznych egzekucji w Warszawie.

Stolica w okresie powstania. Maniuś to złodziejaszek, miesjki lump, który powraca do swojej kamienicy. Ukrywa się w piwinicy wraz z dozorczynią i jej mężem, starym profesorem, matką z małą córeczką oraz dziewczyną Ewą. Pod ostrzałem kamienica się wali, wszyscy zostają uwięzieni. Rozpoczyna się dramatyczna walka o przetrwanie.

Warszawa, październik 1944 roku. Kapitulują ostatnie oddziały powstańcze. Gubernator Dystryktu Warszawskiego Ludwig Fischer otrzymuje rozkaz zrównania miasta z ziemią. Niemcy wysadzają w powietrze kolejne budynki, zamieniając Warszawę w gigantyczne rumowisko. Ludność cywila opuszcza masowo stolicę. Młody powstaniec ANDRZEJ (Igor Śmiałowski) dostaje rozkaz pozostania w mieście… Wkrótce odbiera pierwszy rozkaz. Ma ukryć radzieckiego skoczka spadochronowego radiotelegrafistę. Pod osłoną nocy – wraz z Jankiem i Julkiem – umieszcza Rosjanina w ruinach getta. Tymczasem na terenie getta ma swoją kryjówkę PIOTR RAFALSKI (Jan Kurnakowicz). Wraz z przygarniętym bezpańskim owczarkiem przemierza codziennie ulice w poszukiwaniu wody i pożywienia. Jest świadkiem egzekucji ukrywających się Żydów. Pewnego dnia Piotr przynosi do swej kryjówki ranną dziewczynę o imieniu Krystyna. Udaje mu się usunąć kulę z rany, co ratuje dziewczynie życie. Tymczasem radziecki spadochroniarz przesyła drogą radiową wiadomości o ruchach wojsk niemieckich. Otoczony przez Niemców skierowuje ogień radzieckiej artylerii na siebie i ginie. Pewnego dnia w kryjówce Piotra dochodzi do spotkania Andrzeja i Krystyny. Oboje przedostają się przez Wisłę na praską stronę. Piotr pozostaje w ruinach. Nadchodzi styczeń 1945 roku. Piotr dostrzega Andrzeja i Krystynę w kolumnie Wojska Polskiego wkraczającego do stolicy.

Lato 1945 roku. W małym miasteczku na Dolnym Śląsku oddział siedmiu saperów dowodzony przez porucznika Święcickiego ma rozminować fabrykę chemiczną. Niemieccy dywersanci z grupy Wehrwolfu zamierzają wysadzić ją w powietrze. Obie grupy wchodzą jednocześnie na teren zakładu. Rozpoczyna się walka o uratowanie fabryki. W trakcie akcji Święcicki zostaje postrzelony przez Niemca. Z pomocą przybywa jego największy rywal, sierżant Bobrowski.

Opowieść rozgrywa się w czasie agresji Niemiec na Związek Radziecki. Niemcy zajmują Lwów, gdzie od razu rozpoczynają się masowe prześladowania Żydów, którzy pozostali w mieście. Lwowianie gremialnie uciekają, także główni bohaterowie filmu: małżeństwo Raisy i Sebastian, którzy przedostają się do Warszawy. Sebastian jest Żydem, więc muszą się ukrywać. On nie wytrzymuje napięcia, popada w obłęd, choroba nasila się do tego stopnia, że stanowi śmiertelne zagrożenie nie tylko dla żony…

Powstanie Warszawskie. Tragiczne losy żołnierzy oddziału AK, którzy z pozycji na Mokotowie usiłują przedostać się kanałami do walczącego jeszcze Śródmieścia. Wszystkich czeka śmierć. Dowódca „Zadra” wraca do kanału, bo oszukany przez tchórzliwego „Kulę” zostawił za sobą swój oddział. „Mądry” załamuje się, wychodzi przez właz i zostaje rozstrzelany przez Niemców. Halinka popełnia samobójstwo, „Smukły” ginie, rozbrajając granaty. Ciężko ranny „Korab” i „Stokrotka” docierają resztkami sił do Wisły, ale drogę zagradza im zamykająca kanał żelazna krata.

Jest wiosna 1945 roku, w starym zamku, gdzieś na późniejszych ziemiach zachodnich, urządza sobie kryjówkę niemiecki generał, uciekający przed nacierającą armią radziecką. Nie wie, że parę metrów pod jego stopami, na straży zgromadzonych w piwnicy beczek z winem, czuwa czerwonoarmistka, Marusia. Do tej samej warowni przypadkowo trafia również polski żołnierz – szeregowy Orzeszko, uważany przez kolegów z oddziału za nieuleczalny przypadek ciamajdy i pechowca.