Filmy film czarno-biały, spółdzielnia

Film opowiada historię ratowania przez patriotycznych i solidarnych polskich górników ważnej dla kraju kopalni.

Bohaterem jest stary i zamożny chłop Ślemień. Staje w opozycji do małorolnych chłopów. Jego postawa jest odrzucana przez mieszkańców wsi, jest przez nich pogardzany. Nie potrafi odnaleźć się w nowej rzeczywistości, gdzie coraz większe wpływy zaznacza miasto.

Pierwowzorem scenariusza jest powieść Romana Bratnego „Siódmy krzyżyk młodości” (pierwotnie nosiła tytuł „Skąd idzie burza”). Wczesne lata pięćdziesiąte. Janek Małodworny, ubogi wiejski chłopak, jest zwolennikiem założenia spółdzielni według wzorców radzieckich. Wybranka jego serca, Zosia Nalepianka, córka wiejskiego kułaka, nie może liczyć na przychylność ojca. Stary Nalepa z pewnością nie zaakceptuje ich związku z powodu różnicy majątkowej, jaka dzieli młodych. Drugi powód – jest zdecydowanym przeciwnikiem spółdzielni…

Tytułowe wiano to dom spółdzielczy, który buduje Drzemlik, ojciec Bronki. Dziewczyna nie jest zbyt atrakcyjna, a ponadto kulawa. Ojciec chcąc znaleźć dla niej męża, chce ją bogato wywianować. Tak też się staje, Bronką zaczynają się interesować miejscowi kawalerowie. Staszek Stosina, który wrócił do wioski z więzienia, proponuje, by ojciec zapisał jej ponadto w posagu trzy morgi ziemi, na których mogliby gospodarzyć. Drzemlik waha się, gdyż to musiałoby się skończyć wystąpieniem, wbrew swoim przekonaniom, ze spółdzielni…

Franek i Paweł nie zdali matury i uciekli z domu nad morze. Na plaży zaczepia ich nieznajomy mężczyzna, Filip. Obserwował chłopców i zorientował się w ich sytuacji. Chce im ułatwić zaciągnięcie się na statek w zamian za pomoc w skoku na kasę pobliskiego PGR-u. Franek i Paweł zgadzają się na „męską przygodę”. Jadą do PGR-u i zatrudniają się do pracy przy żniwach. Mają działać według ustalonego planu. Ale Paweł umawia się na randki z Teresą i nie interesuje go udział we włamaniu. Zadziorny Franek pięścią zdobywa sobie pozycję wśród robotników. Przekazuje Filipowi zdobyte informacje i umożliwia kradzież wiertarki z warsztatu.